Di tích Thiều Thốn

Đăng lúc: 00:00:00 02/05/2023 (GMT+7)

100%

Thiều Thốn – còn gọi là Thiều Kim Thốn, người xã Thọ Sơn (Kẻ Chiểu xưa), tổng Thanh Khê, huyện Đông Sơn – Nay là thôn Nhuận Thạch, xã Đông Tiến, huyện Đông Sơn. Thiều Thốn sinh vào giờ Ngọ, ngày mùng 3 tháng 3 năm Bính Dần (1326). “Thiều Thốn lúc mới sinh ra có tướng mạo khác thường, mày rồng mắt phượng, chân bên trái có nét chữ Vương”. Mẹ ông là người đàn bà hiếu thuận, một mình chăm lo dạy dỗ nuôi nấng con khôn lớn. Năm ông lên bảy tuổi đã được mẹ gửi thầy khai tâm nhập học, tư chất thông minh, đọc thông kinh sử hơn cả các nho sinh, lời nói đã anh hùng chí khí. Nhà nghèo, bố mất sớm, mẹ con chẳng đủ nuôi nhau, thường ngày ông theo mẹ đi hái củi ở núi Vân Nhưng để kiếm sống. Lớn lên, ông chăm lọ luyện rèn võ nghệ theo đường binh nghiệp, dốc lòng phò giúp vua Trần Dụ Tông (1341 – 1369) dẹp giặc, giữ yên bờ cõi. Ông được bổ dụng làm quan, nổi tiếng là thanh liêm, công danh trùm thiên hạ, trung dũng khắp triều đình.

Vào niên hiệu Thiệu Phong (1341 – 1357) đời vua Trần Dụ Tông, nạn xa hoa hưởng lạc đã lan tràn nơi triều chính cũng như các điền trang thái ấp của vương hầu, quý tộc. Chùa chiền, cung điện mọc lên nhiều đã tiêu tốn tiền của. Quân đội thì lơ là luyện tập nên dải biên cương phía Bắc và phía Nam nước ta thường bị ngoại xâm lăm le lấn chiếm. Hạn hán, lũ lụt, mất mùa xảy ra liên tiếp, dân tình phải chịu đựng bao phen khốn khó. Nhân đó “bọn giặc dã nổi dậy như ong” trộm cắp trắng trợn ở khắp nơi. Bấy giờ, vâng mệnh vua, Thiều Thốn dẫn quân vào phía Nam, rồi lại lên phía Bắc. Với tài dụng binh, ông đã chỉ huy quân sĩ dẹp được nội loạn, đánh tan bọn giặc xâm lấn ở biên thuỳ. Ông đã tỏ ra là người anh hùng nhất ba quân, công lao dự trăm trận (Văn bia). Vua Trần Dụ Tông phong cho ông là “Khai quốc công thần, phụ quốc Thượng tướng quân, Thượng tử kiêm chưởng Kim ngô vệ” và gả công chúa thứ hai Trần Ngọc Chiêu cho ông làm vợ.

Năm Đại Trị thứ 8 (1365), vua Dụ Tông xuống chiếu cho các quân Sơn Lão (quân của dân tộc miền núi) ở Lạng Giang (Bắc Giang) trấn giữ biên thuỳ phía Bắc đề phòng giặc Ngô xâm lấn. Lúc bấy giờ, Thiều Thốn được làm Phòng ngự sứ Lạng Giang, thống lĩnh quân đóng ở Đông Bình, khéo vỗ về quân sĩ, trong quân ai cũng thích Ông. Sau vì có việc bị bãi chức. Trong quân làm câu ca rằng: Trời chẳng thấu oan, Thiều công mất quan. Đến khi ông sửa soạn hành trang ra về quân sĩ lại làm câu ca: Thiều công ra về lòng ta tái tê. Triều đình nghe biết chuyện ấy, khôi phục quan chức cho ông, trong quân lại có câu ca Trời đã thấu oan, Thiều công lại làm quan (Đại Việt sử ký toàn thư).

Sinh ra và lớn lên khi vương triều Trần đang trên bước đường suy vong, nhưng Thiều Thốn luôn một lòng trung phò vua, giúp nước. Dù lúc ở danh cao vọng trọng hay khi bị giáng chức ông vẫn luôn giữ trọn lòng nhân ái, bao dung nên quân binh dưới quyền và dân chúng trong vùng đều kính trọng, nể phục. Ông là một nhân cách lớn thời Trần.

Thiều Thốn mất ngày 8 tháng 8 năm 1380, hưởng thọ 55 tuổi. Ông được nhân dân lập đền thờ tại quê nhà. Đền thờ và lăng mộ Thiều Thốn được công nhận là Di tích lịch sử văn hoá cấp quốc gia năm 1993. Năm 2017 Chính quyền và Nhân dân địa phương đã tôn tạo trùng tu khu đền thờ và lăng mộ Thiều Thốn.

(Nguồn: Sách Đông Sơn truyền thống lịch sử văn hóa)